کبدی سالم با تغذیه ای سالم

کبدی سالم با تغذیه ای سالم 

کبد عامل اصلی سم‌ زدایی در بدن است و سلامت ما تا اندازه ی زیادی به سلامت و کارکرد درست این عضو بستگی دارد. هر گونه ماده ی غذایی که توسط روده ‌ها جذب شود، باید پیش از ورود به سیستم جریان خون از کبد عبور کند.

هر روز کبد پذیرای مقادیری سم است که توسط محتویات روده، غذاهایی که می ‌خوریم، آبی که می ‌نوشیم، داروهایی که مصرف می‌ کنیم و هوایی که تنفس می ‌کنیم، وارد آن می ‌شود.

وقتی کبد درست کار نکند، فرد احساس سستی و بی‌ حالی کرده و دچار تهوع و استفراغ خواهد شد.

کارکرد کبد روی چشم‌ ها نیز تاثیر می ‌گذارد و یک چشم قرمز و پرخون می ‌تواند از کبد کم ‌کار خبر دهد.

کبد یک عضو بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها 1/5 کیلوگرم، 500 کار متفاوت انجام می دهد که مهم ترین وظیفه ی آن متابولیسم پروتئین ها، کربوهیدرات ها و چربی ها است. کبد همچنین عمل ذخیره سازی و فعال سازی ویتامین ها و مواد معدنی را انجام می دهد، تولید صفرا می کند که برای هضم و جذب چربی ها لازم است، آمونیاک را که بسیار سمی است با تبدیل به اوره از خون پاک و سم زدایی می کند. انواع پروتئین های خونی و فاکتورهای انعقادی در کبد ساخته می شوند.

کبد همچنین استروئیدها را متابولیزه می کند، داروها و الکل را از خون پاک می کند و باکتری ها و مواد زائد را از خون می گیرد. تقریبا 1500 سی سی خون در دقیقه از کبد عبور می کند. اگر کبد فردی را برداریم، فرد ظرف 24 ساعت می میرد، با این حال انسان می تواند با 10 تا 20 درصد کبد خود زنده بماند. کبد بیشترین سهم مصرف انرژی پایه را نیز به خود اختصاص می دهد(29 درصد متابولیسم پایه).

حالا برای مراقبت از کبد خود باید چه کرد تا این عضو مهم آسیب نبیند و بتواند وظایفش را به درستی انجام دهد؟

یک فنجان قهوه



نوشیدن قهوه می ‌تواند از بروز یکی از شایع ‌ترین انواع سرطان کبد پیشگیری کند. مطالعه ‌ای بر روی بیش از 90 هزار نفر ژاپنی نشان داد که خطر ابتلا به سرطان کبد در کسانی که تقریبا هر روز قهوه می ‌نوشند، نصف کسانی است که قهوه نمی ‌نوشند.

پروتئین ‌ها

مطالعات بر روی موش ‌ها نشان داده‌ اند که مکمل‌ های پروتئین می ‌توانند به بازسازی کبد های آسیب ‌دیده کمک کنند و به گفته ی دانشمندان می ‌توان امیدوار بود که این نتیجه درباره ی انسان نیز به دست آید و از این روش بتوان برای ترمیم کبد های آسیب‌ دیده نیز استفاده کرد.

افرادی که در زمینه ی پرورش اندام کار می‌ کنند برای این که بدن شان عضله بسازد، مکمل پروتئین وی (Whey) مصرف می‌ کنند. این پروتئین که در جریان فرآیند تبدیل شیر به پنیر به دست می ‌آید، به طور طبیعی در فرآورده‌ های لبنی یافت می‌ شود، ولی کیفیت آن قابل مقایسه با پودر پروتئین وی نیست. مکمل این پروتئین بیشترین مقدار از اسیدهای آمینه ی شاخه ‌دار را در خود دارد که به BCAA معروف هستند. این ماده به ساخت عضلات کمک می ‌کند.

با وجودی که پروتئین وی برای ساخت عضلات مفید است، ولی مقادیر بیش از حد آن به کبد آسیب می‌ زند؛ پس قبل از مصرف چنین مکملی حتما با یک متخصص مشورت کنید و آن را مطابق دستور پزشک و دوز توصیه ‌شده استفاده نمایید. یادتان باشد که هیچ ‌گاه هیچ مکمل ویتامین یا مواد معدنی را بدون دستور پزشک و سرخود مصرف نکنید. این مواد در عین مفید بودن اگر بیش از اندازه مصرف شوند به بدن آسیب‌ هایی وارد می ‌کنند که گاه جبران‌ ناپذیر خواهد بود.

ماست

مطالعات نشان داده‌ اند که خوردن روزانه ی ماست می‌ تواند از ابتلا به بیماری ‌های کبدی پیشگیری کند. خوردن ماست از بروز عارضه ی کبد چرب جلوگیری می ‌کند.

مواردی که به کبد آسیب می رساند عبارت هستند از:  





1خوردن زیاد : پر خوری به کبد هم مانند سایر اعضای بدن آسیب می رساند.

2- بد خوردن: مثلا خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده، غذاهای آماده، شکر زیاد، چیپس و ...

3- رژیم کم پروتئین، پُر کربوهیدرات، پُر چربی. به خصوص رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع و روغن های هیدروژنه.

4- موادی همچون الکل، نیکوتین سیگار، کافئین و ...

5- انواع داروهای خوراکی مثلا قرص های ضد بارداری.

6- بسیاری از افزودنی های مواد غذایی

توصیه هایی برای سلامت کبد:



* از گوشت قرمز، قند ساده و غذاهای سرخ شده کمتر استفاده کنید.

* از نوشیدن زیاد از حد قهوه و چای پُررنگ اجتناب کنید.

* از منابع غذایی پتاسیم بیشتر استفاده کنید مثل موز، کشمش، آلو، بادام و انواع سبزیجات.

* آب زیاد بنوشید. سعی کنید هر ساعت مقداری آب بخورید.

* سبزیجات خام بیشتر مصرف کنید.

* آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف کنید.

* روغن مایع مصرف کنید و از کره، مارگارین، روغن جامد و دنبه اجتناب کنید.

* ویتامین K برای جلوگیری از سیروز کبدی مفید است، البته نه به صورت مکمل.

* از مصرف زیاد ویتامین A پرهیز کنید، بدین منظور نباید روغن کبد ماهی زیاد مصرف کنید. هر کس که بیشتر از 50000 IU ویتامین A، به مدت یک سال مصرف کرده باید این دریافت را کاهش دهد و بهتر است که از منابع حاوی پیش ساز ویتامین A یعنی بتا کاروتن، مانند هویج، زردآلو، طالبی و ... استفاده کند.

* هرگز مرغ، ماهی یا گوشت خام یا نیم پز نخورید زیرا خطر شدید عفونت با باکتری ها، انگل ها و ...را به همراه دارد.

* لیمو یکی از بهترین دوستان کبد است. بیشتر لیمو بخورید.

* کوآنزیم Q10 ، به رساندن اکسیژن به کبد کمک می کند.

* لسیتین از تجمع چربی در کبد جلوگیری می کند.

* از ملین های قوی استفاده نکنید. اما همیشه از بروز یبوست جلوگیری کنید.
* از دود سیگار و الکل دوری کنید.

(Glaucoma) یا بیماری آب سیاه

  (Glaucoma)  

آب سیاه 

گلوکوم (Glaucoma) یا بیماری آب سیاه : 

به معنای بالارفتن فشار داخل چشم  می باشد که می تواند سبب آسیب عصب بینایی و در نتیجه کوری دائمی شود. باید دانست که بعضی از انواع بیماری آب سیاه می تواند تا مراحل انتهایی بیماری هیچ علامتی نداشته باشد و هنگامی فرد متوجه بیماری خود می گردد که بسیاری از رشته های عصب بینایی وی از بین رفته و دید بشدت و بطور غیر قابل برگشت افت کرده است.  بنابراین تشخیص زودرس آب سیاه و شروع درمان به موقع؛ کلید اصلی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و کاهش دید بیمار  خواهد بود.

در چشم دائما مایع شفافی ترشح می گردد که به آن زلالیه می گویند و این مایع از محلی که زاویه (محل تلاقی قرنیه با عنبیه) نامیده می شود؛ خارج می گردد. اگر بدلیلی انسداد یا مانعی بر سر راه خروج این مایع در چشم ایجاد گردد و زلالیه نتواند براحتی از چشم خارج گردد؛ در اینصورت فشار  داخل چشم بالا می رود.  

انواع بیماری آب سیاه: 

بطور کلی بیماری آب سیاه را به دو گونه زاویه باز و زاویه بسته تقسیم بندی می کنند. گلوکوم زاویه باز از آنجا به این نام خوانده می شود که زاویه ای که مایع از آن خارج می شود "باز" است. با این حال، به دلایل نا مشخص، تخلیه زلالیه به کندی صورت می گیرد. کندی حرکت زلالیه سبب تجمع آن و بالا رفتن فشار داخل چشم می شود. در گلوکوم زاویه بسته؛ بدلیل تنگی شدید زاویه و یا مسدود شدن آن؛ مایع زلالیه نمی تواند از چشم خارج شود. در این بیماران یک افزایش ناگهانی و بسیار بالا در فشار چشم دیده می شود. این افزایش فشار می تواند در مدت بسیار کوتاه سبب آسیب دیدن عصب بینایی و کاهش دید شود. گلوکوم زاویه باز در ابتدا علامت خاصی ندارد. دید طبیعی بوده و هیچگونه درد و یا ناراحتی وجود ندارد. با ادامه یافتن بیماری، آرام آرام میدان بینایی بیمار محدود و محدودتر می شود؛ اما دید مرکزی تا مراحل نهایی بیماری حفظ می گردد. به همین جهت؛ بیمار نمی تواند در مراحل ابتدایی متوجه بیماریش گردد. در صورت عدم درمان؛ در مراحل انتهایی؛ بیمار ناگهان متوجه می شود که دید محیطی اش بشدت محدود شده است؛ درست مثل اینکه که دارد از درون یک لوله تفنگ به اطراف نگاه می کند. با ادامه یافتن بیماری؛ باقیمانده دید در مرکز نیز از بین رفته و بیمار کور می شود. بر عکس؛ گلوکوم با زاویه بسته معمولا بسیار پر سر و صداست و با علائم شدید درد چشم؛ تهوع؛ سردرد؛ قرمزی چشم؛ و تاری دید که بصورت ناگهانی بروز می کند؛ خود را نشان می دهد که یک اورژانس است و بیمار باید سریعاً درمان شود. در صورت عدم درمان، بیمار ممکن است در مدت بسار کوتاهی برای همیشه نابینا گردد. نوع دیگر این بیماری می تواند در بدو تولد وجود داشته باشد و یا بتدریج در سنین پایین خود را نشان دهد که به آن آب سیاه مادرزادی می گویند. کودکان مبتلا معمولاً علائم واضحی نظیر بزرگی قرنیه؛ خاکستری و کدر شدن رنگ قرنیه، حساسیت به نور، و اشکریزش شدید را دارند. آب سیاه همچنین می تواند بدنبال بعضی از جراحی های چشم مانند عمل آب مروارید مادرزادی؛ بدنبال آسیب های چشمی، بعضی تومورهای چشمی، بدنبال التهاب داخل چشمی؛ بیماری دیابت؛ و یا مصرف بعضی از داروها (کورتون) بروز نماید. تشخیص زودرس و به موقع بیماری آب سیاه: اگر سن شما بالای چهل سال است حتما به چشم پزشک مراجعه و حداقل برای یکبار از میزان فشارچشم خود اطلاع پیدا کنید (آب سیاه یعنی بالا بودن غیر طبیعی فشار چشم). باید بدانیم بعضی از بیماریها نیز می تواند ریسک ابتلا به آب سیاه را بیشتر کند. سردسته این بیماریها، بیماری قند و بیماری فشار خون می باشد. در چشمهای با نزدیک بینی بالا نیز ریسک ابتلا به بیماری آب سیاه در آنها بیشتر می باشد. اگر در افراد فامیل و نزدیکان (نسبی) شما کسی را با بیماری آب سیاه (بالا بودن فشار چشم) سراغ دارید در اولین فرصت سعی کنید از وضعیت فشار چشمتان اطمینان پیدا کنید. چرا که احتمال ابتلا به بیماری آب سیاه در کسانیکه در خانواده شان سابقه این بیماری وجود دارد، بیشتر است. اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما آب سیاه داشته باشد شانس گرفتاری چشم شما به این بیماری در حد ۲۰ در صد خواهد بود. اگر به هر دلیلی از داروی کورتون (خوراکی، تزریقی، استنشاقی، و یاقطره) استفاده می نمایید، در طول مدت درمان باید از وضیعت فشار چشم خود اطلاع حاصل نمایید. چرا که مصرف هر نوع داروی کورتون دار بمدت حدودا بیش از یک هفته تا ده روز در بعضی از افراد می تواند سبب بالا رفتن فشار چشم و آسیب دائمی و غیر قابل برگشت عصب بینایی چشم گردد. اگر قبلا تحت عمل آب مروارید از نوع مادرزادی قرار گرفته اید بهتر است که در هر ویزیت (حداقل سالی یک بار برای سالیان متوالی)، از چشم پزشکتان سراغ میزان فشار چشم خود را بگیرید. 

درمان:هدف در درمان بیماری آب سیاه؛ پایین آوردن فشار داخل چشم  به کمک روش های مختلف مانند دارو درمانی؛ لیزر درمانی؛ جراحی؛ و یا ترکیبی از این روشها می باشد که بسته به نوع و شدت بیماری توسط پزشک معالج انتخاب می گردد. باید بدانیم که درمان آب سیاه هیچگاه افت دید و آسیب قبلی را نمی تواند جبران کند و در بهترین شرایط فقط می تواند از آسیب بیشتر پیشگیری نماید.